Ze benoemen toe te werken naar een nieuw vertrouwen in de politiek. Het nieuwe kabinet zet in op een lastenverlichting voor, wat zij noemen “de hardwerkende Nederlanders, jong en oud, zoals de middeninkomens en ondernemers. En ook voor mensen in de knel en hun bestaanszekerheid”. Bestaanszekerheid en koopkracht is het eerstgenoemde hoofdpunt, nog voor het benoemen van grip op asiel en migratie.

De 10 hoofdpunten waar dit kabinet zich voor in gaat zetten zijn:

1. Bestaanszekerheid en koopkracht
2. Grip op asiel en migratie
3. Wonen en volkshuisvesting, infrastructuur, openbaar vervoer en luchtvaart; elke regio telt
4. Een goede toekomst voor landbouw en visserij, voor voedselzekerheid, voor natuur
5. Energie, leveringszekerheid en klimaatadaptatie
6. Toegankelijke publieke voorzieningen; zorg en onderwijs
7. Goed bestuur en een sterke rechtsstaat
8. Nationale veiligheid
9. Internationale veiligheid
10. Solide overheidsfinanciën, economie en vestigingsklimaat

Als onmisbare randvoorwaarden worden benoemd het waarborgen van de democratische rechtsstaat en stabiele overheidsfinanciën.

In deze blog worden de plannen voor sociale zekerheid, bestaanszekerheid en koopkracht uitgewerkt

Hervorming WW

Uit het financieel kader kunnen we lezen dat er wordt ingezet op een hervorming van de WW. Er wordt gedacht aan het verlengen van de opzegtermijn van arbeidscontracten in combinatie met een poortwachterstoets WW bij het UWV. Eventueel ook een verkorting van de WW tot 18 maanden. Omdat er een koppeling is van de WW met de duur van de WGA loongerelateerde uitkering, zal dit dus ook gevolgen hebben voor de gedeeltelijk arbeidsongeschikten in de WIA. Op de WIA zelf wordt in het hoofdlijnenakkoord niet ingegaan. Ook wordt niet verwezen naar de aanbevelingen van commissie OCTAS. In het nog op te stellen regeerakkoord zal hier vermoedelijk meer aandacht aangegeven worden.

Beperking compensatie transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid

In het financieel kader zien we dat de compensatie van de transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid wordt beperkt tot kleine werkgevers. Oftewel tot de grens van 25 maal de gemiddeld premieplichtige loonsom. Streefdatum hiervoor is 1 juli 2026.

Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR)

Zekerheid op de arbeidsmarkt wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld voor echte zelfstandigen (zzp’ers) in het zelfstandigenbeleid en door regulering van de uitzendsector. Het streven blijft om in te zetten op meer vaste contracten voor werknemers. Er wordt verder gegaan met de plannen zoals demissionair minister Karien van Gennip al gepresenteerd heeft.

De behandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) wordt voortgezet.  De VBAR heeft veel negatieve reacties gehad bij de internetconsultatie. Vooral een nieuw inbeddingscriterium leidt tot veel onduidelijk. De kwalificatie of iemand werknemer of zelfstandige is blijft dus lastig. De VBAR presenteert wel criteria voor ondernemerschap die dan ook in de wet verankerd worden. Sociale partners zijn ook positief over het rechtsvermoeden dat bij een laag uurtarief iemand werknemer is.

Zelfstandigenbeleid

Zelfstandigen worden tegemoetgekomen door het terugdraaien van de recent aangekondigde verlaging van de mkb-winstvrijstelling. Het hoofdlijnenakkoord spreekt over zelfstandigenbeleid, waarmee deze groep ondernemers wordt gezien en erkend.

Inzetten op meer werken loont

Stapsgewijs wordt gewerkt aan verbeteringen in de sociale zekerheid, fiscale regelingen en de toeslagen, zodat werken meer loont. Wetgeving wordt voorbereid voor een hervorming van het toeslagen- en belastingstelsel. Meer loon naar werken ontstaat ook door een lastenverlichting op arbeid.

Overige plannen bestaanszekerheid en koopkracht

Voor inkomen, koopkracht en zorg presenteert het kabinet de volgende maatregelen:

• Een knelpuntenaanpak voor specifieke groepen onder het bestaansminimum, onder wie werkende armen.
• Meer dan halveren van het eigen risico in de zorg tot het niveau van 165 euro in 2027. Hierdoor wordt wel ingezet op het afschaffen van de tegemoetkoming arbeidsongeschikten.
• De verbetering van (gemeentelijke) schuldhulpverlening wordt doorgezet, met focus op aanpak van de problematiek bij de bron.
• De stelselherziening kinderopvang (bijna gratis voor werkende ouders en overheveling naar instellingen) wordt doorgezet.